Klasa 8b na lekcji w Zamku Królewskim

Klasa 8b na lekcji w Zamku Królewskim: Pan Tadeusz – klucz do zrozumienia lektury

 

Klasa 8b na lekcji w Zamku Królewskim: Pan Tadeusz – klucz do zrozumienia lektury 

 

W dniu 16 listopada 2022 roku wyruszyliśmy z panią Anią Sołyga i panią Martą Sarnicką na lekcję do Zamku Królewskiego. Temat lekcji zaintrygował nas, ponieważ dotyczył najważniejszej naszej epopei narodowej „Pan Tadeusz”.  

 

Zaraz po wejściu do Zamku Królewskiego nasz przewodniczka, pani Ania, wprowadziła nas  
w klimat naszej narodowej epopei. Usiedliśmy w sali pełnej obrazów, przedstawiających wiejskie krajobrazy, pola, rzeki, lasy i tam usłyszeliśmy fragment o Soplicowie: 

 

„Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju, 

Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju, 

Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany; 

Świeciły się z daleka pobielane ściany, 

Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni 

Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni. 

Dom mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi, 

I stodołę miał wielką, i przy niej trzy stogi 

Użątku, co pod strzechą zmieścić się nie może; 

Widać, że okolica obfita we zboże…” (23-32) 

 

Następnie przeszliśmy do Pokoju Marmurowego, w którym usłyszeliśmy o kontekście historycznym epoki Mickiewicza. Nasza opowieść rozpoczęła się od Unii personalnej między Polską  
a Litwą w 1385 roku, która rozpoczęła ściślejsze relacje pomiędzy Polakami i Litwinami. Z czasem pojawiły się spory pomiędzy Polską o Rusią, Litwinami, a także Krzyżakami. W „Panu Tadeuszu” oddaje to Gerwazy w słowach: 

 

„Stąd to Lachy z Rusami w sporach nieskończonych, 

Idąc z Lecha i Rusa, dwu braci rodzonych; 

Stąd się tyle procesów litewskich ciągnęło 

Długo z księżmi Krzyżaki, aż wygrał Jagiełło.”(328-331) 

 

„Skoro dziś znowu Litwa łączy się z Koroną, 

Toć tym samym już wszystko zgodzono, zgładzono.” (349) 

 

Zobaczyliśmy portrety polskich królów, w tym w szczególności króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz herb rodziny królewskiej – Ciołek. 

Przeszliśmy do Sali Rycerskiej, by tam usłyszeć opowieść o Unii Lubelskiej z 1569 roku, która połączyła trwałym porozumieniem Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie. Zobaczyliśmy na mapie ogromny obszar, jaki zajmowała Rzeczpospolitą Obojga Narodów w XVI, XVII i XVIII wieku. Dowiedzieliśmy się, że wtedy postanowiono, że miejscem spotkań Sejmu będzie Warszawa.  

W obradach Sejmu mogli wtedy uczestniczyć przedstawiciele rodów szlacheckich. W naszym narodowym poemacie odnajdujemy przedstawicieli tego stanu: Rejtana, Asesora, Gerwazego. Zosia jest córką Horeszkówny i ze względu na pochodzenie ma wyższą pozycję - jest wojewodzianką,  
z rodu Horeszków. Wojewoda uczestniczył w obradach Sejmu. 

 

„Zosia nie będzie, prawda, partyja posażna; 

Ale też nie jest z lada wsi, lada szlachcianka, 

Idzie z Jaśnie Wielmożnych, jest Wojewodzianka” (465-467) 

 

Przeszliśmy do Sali Audiencjonalnej Starej. Tam pani Ania opowiedziała nam o mniejszościach narodowych, które mieszkały na terenie ówczesnej Polski. W czasie obrad Sejmu rozmawiano w języku polskim, natomiast w kuluarach również m. in. w języku litewskim, języku Bałtów, niemieckim, francuskim. W tym czasie Polska była krajem o dużej różnorodności wyznaniowej, zatem oprócz powszechnego katolicyzmu był również grekokatolicyzm, protestantyzm, judaizm, islam, kościół unicki. Warstwy społeczne, które były obecne to mieszczanie, szlachta i chłopi. 

Tutaj nawiązaliśmy do lektury. W „Panu Tadeuszu” pojawił się wątek ubogiego kasztelana witebskiego, który starał się o rękę Ewy Horeszko: 

 

„Wiesz Wasze, że mam córkę piękną i bogatą, 

A kasztelan witebski! Wszakże to w senacie 

Niskie, drążkowe krzesło.” (618-620) 

 

We fragmencie tym rozpoznajemy, że kasztelan był senatorem niskiej rangi, ponieważ siedział w czasie obrad na niskim drążkowym krześle. 

Kolejną salę, którą odwiedziliśmy była Antyszambra w apartamencie Księcia Józefa Poniatowskiego, bratanka króla Stanisława Augusta. Mogliśmy zobaczyć tam bogaty wystrój, charakteryzujący się harmonią kolorów i pięknem wyposażeni, charakterystyczny dla magnaterii. Dostrzegliśmy, że na tapicerkach foteli były umieszczone zwierzęta, które nawiązywały do modnych w tamtym czasie bajek La Fontaine’a.  

Popularny strój wśród magnaterii i szlachty polskiej nawiązywał do mody francuskiej, co mogliśmy zobaczyć i również przymierzyć w Sali. Piotr, Marysia i Emilka przymierzyli francuską perukę, co sprawiło wiele radości!!! 

Pani Ania zwróciła naszą uwagę, że w „Panu Tadeuszu” o modzie francuskiej Mickiewicz wypowiadał się z ironią: 

 

„Przyjechał pan Podczaszyc na francuskim wózku, 

Pierwszy człowiek, co w Litwie chodził po francusku. 

Biegali wszyscy za nim jakby za rarogiem, 

Zazdroszczono domowi, przed którego progiem 

Stanęła Podczaszyca dwukolna drynulka, 

Która się po francusku zwała karyjulka. 

Zamiast lokajów w kielni siedziały dwa pieski; 

A na kozłach Niemczysko chude na kształt deski; 

Nogi miał długie, cienkie, jak od chmielu tyki, 

W pończochach, ze srebrnymi klamrami trzewiki, 

Peruka z harbajtelem zawiązanym w miechu. 

Starzy na on ekwipaż parskali ze śmiechu, 

A chłopi żegnali się, mówiąc, że po świecie 

Jeździ wenecki diabeł w niemieckiej karecie…” (437-450) 

 

Potem zajrzeliśmy do Gabinetu Księcia Józefa, w którym podziwialiśmy wyrafinowany styl wnętrza, a także obejrzeliśmy eksponat, które nawiązywał do lektury: tabakierkę z czasów króla Stanisława Augusta. 

Przeszliśmy do Dawnej Sali Poselskiej. Tam obejrzeliśmy stroje epoki: szlacheckie kontusze i  pasy, a od pani Ani dowiedzieliśmy się, że w „Panu Tadeuszu” polski strój był ceniony, bo kształtował postawę patriotyczną i był nieodłącznym elementem polskiej tożsamości:  

 

„Jeśli kto i czuł wtenczas, że polskie ubranie 

         Piękniejsze jest niż obcej mody małpowanie, 

         Milczał; bo by krzyczała młodzież, że przeszkadza 

         Kulturze, że tamuje progresy, że zdradza! 

         Taka była przesądów owoczesnych władza!”(455-459) 

  

Marysia zgodziła się przymierzyć kontusz, a Bartek pomagał Jej w nałożeniu pasa, co wymagało specjalnych umiejętności.  

Już na zakończenie naszej wędrówki po Zamku Królewskim przeszliśmy do Pałacu Pod Blachą, gdzie obejrzeliśmy Kancelarię Wojenną i Przedpokój Książęcia. W nim urzędował Książę Józef jako minister wojny Księstwa Warszawskiego. To tutaj w 1812 roku odbywały się rozmowy o przyszłości Polski po upadku Napoleona.  

W „Panu Tadeuszu” znajdujemy fragment nawiązujący do tych ciemnych stron z historii Polski: 

 

„O Matko Polko! Ty tak świeżo w grobie 

Złożona – nie ma sił mówić o tobie!” (Epilog, 40) 

 

Zastanawialiśmy się, co pozostało z czasów Mickiewicza i jest obecne w naszej teraźniejszości. Odnaleźliśmy wiele elementów: Sejm, Senat, nasz narodowy taniec - polonez rozpoczynający ważne uroczystości, ale także przywiązanie do świąt katolickich, tradycji narodowych i potraw typowo polskich jak bigos. Rozpoznaliśmy, że nasze narodowe przywary, o których pisał Mickiewicz: kłótliwość, niezgoda, pijaństwo są nadal widoczne.  

Nasza narodowa epopeja „Pan Tadeusz” jest arcydziełem literatury światowej. Została przetłumaczona na ponad 30 języków, co potwierdza, że Adam Mickiewicz został uznany za genialnego poetę na całym świecie. 

Lekcja, w której uczestniczyliśmy, była niezwykła, ciekawa i angażująca. Pozwoliła nam lepiej poznać kontekst historyczny i kulturowy epoki, w której tworzył Adam Mickiewicz, a „Pan Tadeusz” stał się dla nas bliższy i bardziej zrozumiały. 

Informacje ze szkoły

Aktualności

Najnowsze informacje z życia szkoły, aktualności, nasze osiągnięcia, dyplomy, wyniki szachowe oraz wpisy z kroniki

GODZINY LITURGII W TRIDUUM PASCHALNYM

GODZINY LITURGII W TRIDUUM PASCHALNYM

Wielki Czwartek - godz. 18.00 | Wielki Piątek - godz. 18.00 | Wigilia Paschalna - godz. 19.00
Czytaj więcej
Aktualizacja kalendarium kwiecień 2024

Aktualizacja kalendarium kwiecień 2024

Zmiany w kalendarium
Czytaj więcej
W poniedziałek - Ogólnopolski Konkurs LEON dla kl. 1- 3: 1. matematyka; 2. sprawność zintegrowana

W poniedziałek - Ogólnopolski Konkurs LEON dla kl. 1- 3: 1. matematyka; 2. sprawność zintegrowana

W poniedziałek - Ogólnopolski Konkurs LEON dla kl. 1- 3: 1. matematyka; 2. sprawność zintegrowana Koordynatorem konkursu jest s. Marcina.
Czytaj więcej

Skontaktuj się

Preferowany kontakt

Godziny naszej pracy

Sekretariat szkoły czynny od poniedziałku do piątku
w godzinach od 8.00 do 16.00

Telefon stacjoanarny

Telefon komórkowy